Lieve Hugo,

Afgelopen week las ik Een blik Jodenkoeken van Jessica Meijer, een autobiografisch boek over de eetziekte boulimia en het verlies van een ouder. Een beroemde ouder welteverstaan, want de vader van Jessica was Ischa Meijer. Hij stierf toen ze tien jaar oud was.

Nooit eerder las ik iets dat zo dichtbij kwam. Jessica en ik zaten in dezelfde klas op de Middelbare School en zijn al zo’n tien jaar vriendinnen. Toch wist ik al die jaren niks van haar eetstoornis en het boek viel dan ook rauw op m’n dak. Gebeurtenissen waar ik bij betrokken was geweest of over gehoord had passeerden opnieuw de revue, maar nu vanuit een ander perspectief.

Eerst werd ik overspoeld door medelijden. Wat moet zij ongelukkig zijn geweest. Vervolgens werd ik boos. Wat voor vriendinnen waren wij eigenlijk als ik al die tijd niet wist dat zij continu lag te kotsen?  Tenslotte overviel me een groot schuldgevoel. Als ik nu maar beter had opgelet en meer had doorgevraagd, dan had ik haar misschien kunnen helpen.

Een paar keer legde ik het boek verontwaardigd weg op de momenten dat Jessica het over het Vossius Gymnasium had. Ze schreef dat ze er geen fijne tijd heeft gehad en destijds erg slecht in haar vel zat. Het kwam totaal niet overeen met mijn beeld van onze schoolperiode, die me bijstaat als één van de meest onbezorgde van m’n leven. En daar was Jessica onderdeel van. Ze was mooi, opgelaten en altijd in voor avontuur. Ons eindexamenjaar was één groot feest. Ik kon het bijna niet aan dat zij niet dezelfde herinnering koesterde als ik.

Maar na een paar dagen bezonk het boek een beetje. Ik snapte hoe immens groot haar verdriet moet zijn geweest. Een vader verliezen is natuurlijk erg, maar een bekende vader verliezen – waar meteen heel Nederland mee aan de haal gaat – is nog erger. Ze kon dat verdriet zelf al niet begrijpen, laat staan dat ze erover kon praten.

Het helpt misschien dat de autobiografie stilistisch gezien droog is. Jessica schrijft strak en consequent in hetzelfde tempo. Alsof het verhaal altijd al vast lag; er is geen ruimte voor andere wendingen of interpretaties. Het is gegaan zoals het gegaan is: het kon niet anders. En dat is ergens ook wel weer een opluchting.

Lfs, Iris

Lieve Iris,

Ik focus me hier op de akelige rol die haar stiefmoeder Connie Palmen speelt, de laatste geliefde van Jessica’s vader, Ischa Meijer. Ik ben trouwens bevooroordeeld, vind Palmen een arrogant en egoïstisch mens, een zwaar overschatte schrijfster.

Jessica is tien jaar als haar vader sterft. Onwetend van zijn lot belt ze bij hem aan, een minuutje later hoort ze Connie Palmen weinig tactisch ,,Ischa is dood” zeggen. Drie jaar later komt I.M. uit. Het boek van Palmen wekt bij de dochter weerzin en woede op. Aan het eind van Een blik Jodenkoeken is die woede vanwege I.M. nog steeds voelbaar bij Jessica Meijer. Ze is onder andere boos omdat Palmen Jessica’s intieme momenten met haar vader met heel de wereld heeft gedeeld. Ze vindt het ook belachelijk dat Palmen doet voorkomen alsof een ruzie met haar ouweheer zonder Palmen niet had kunnen worden opgelost.

Jessica Meijer schrijft: ,,Bovendien kan ik er nog steeds niet bij dat Connie zich aan de ene kant voordeed als een soort beschermer van mij, maar dat zij tegelijkertijd zonder enige waarschuwing dit boek publiceerde.”

Zelf heeft Jessica Meijer Palmen vooraf wel inzage gegeven in haar manuscript. Ze is veel te lief voor de literatuurheks, Iris. Het verbaast me dat jouw oude schoolvriendin vergeet of nalaat voorgoed af te rekenen met haar stiefmoeder. Die kans was er. Als ze 15 jaar na Ischa’s dood op visite is bij Palmen vertelt Jessica dat ze lijdt aan boulimia. Palmen vraagt wanneer dat is begonnen. Jessica: ,,Na de dood van papa en rond de periode dat I.M. verscheen.” Waarop Palmen niet antwoordt ,,Vertel eens, meisje, wat zit je dwars?” maar een dramatisch gebaar maakt en zegt ,,Kom jij nu ook weer aanzetten met verwijten?” Daarop schrikt Jessica zo dat ze haar boodschap afzwakt en zegt dat het inmiddels beter gaat.

Ze durft niet. Ze laat het haar enige echte moeder doen. Die zegt dat Connie Palmen Ischa heeft geannexeerd. ,,Je vader had een vast repertoire dat hij bij elke vrouw herhaalde. Zo kocht hij altijd hetzelfde parfum, nam hij al zijn liefjes mee uit eten in dezelfde restaurants en maakte hij dezelfde vakanties met iedereen. Connie vormde daarop geen uitzondering.” En: ,,Je vader was enorm charmant en dat was hij voor al zijn vrouwen. Hoe hij met Connie omging was niet anders dan hoe ik hem heb gekend.”

Zo, die kan La Palmen in haar zak steken.

Hartelijks, Hugo